Hoe voorkom je dat een narcist je pad kruist?
Hi jij
Huiselijk geweld blijft deze dagen nog steeds actueel in mijn praktijk.
Wat me opvalt is dat steeds meer mensen vragen hebben bij de term “narcisme”.
Hoe voorkom je dat een narcist je pad kruist?
Inzicht!
Slachtoffers – of beter gezegd prooien – van narcisten, zijn sterk empathisch onderlegd én beschikken over een grote verantwoordelijkheidszin.
Helaas zijn zij ook behept met een laag zelfbeeld.
Doorgaans wordt dat lage zelfbeeld niet door iedereen gezien. De narcist echter heeft hier een speciale antenne voor.
De prooien worden makkelijk(er) benaderd wanneer ze zich in een kwetsbare positie bevinden.
Enkele voorbeelden uit het prooienleven: de narcist slaat niet te lang na een liefdesbreuk waarin jaloezie en/ of agressie
de boventoon voerde – of een andere levensingrijpende gebeurtenis – toe.
De narcist kan ook (overdreven) veel medelijden tonen voor de jeugdpijnen waarmee de prooi te maken kreeg.
Je zou haast denken dat hij de meest empathische is van de twee partijen.
Dat medelijden dient echter als onderdeel van het charmeoffensief, waardoor je weerstand steeds kleiner wordt.
De prooi wordt met minieme stapjes afhankelijk gemaakt, omdat het verslavingsmechanisme in het brein wordt
geactiveerd door de narcist. Daardoor is het pittiger voor de prooi om grenzen ze bewaren, laat staan ze nog af te bakenen.
Tip voor de prooi: ga eens na hoe je zelfbeeld écht in elkaar zit? Je bent ambitieus? Als je verder leest, realiseer je je dan dat de narcist niet te kneden valt.
Hoe herken je een narcist?
1.
In eerste instantie (en dat kan een hele poos duren) zijn ze uiterst charismatisch naar de prooi toe en diens naasten.
Het laatste wat ze willen is, door de mand vallen bij de dierbaren van de prooi.
Meer nog: ze proberen deze in te palmen. Dit om ervoor te zorgen dat de prooi later niet wordt geloofd,
áls die al met zijn /haar verhaal naar buiten durft te komen, omdat de narcist bijzonder charmant is.
2.
Ze maken op korte tijd grootse plannen (en werken die doorgaans ook uit) met de prooi:
Een hypotheekafsluiting, een huwelijk een paar weken/ maanden na kennismaking, zwangerschap erg stimuleren/ romantiseren,
samen een huisdier aanschaffen, de vraag om samen te wonen valt doorgaans vrij snel.
Met deze acties zorgt de narcist dat hij controle krijgt op de relatie.
De narcist drukt erg op “de unieke samenhorigheid” voordat de beslissing(en) hebben plaatsgevonden, zodat de prooi het “als een logische stap”
ziet om mee te gaan in de voorstellen van de narcist. De narcist echter is – diep in zichzelf – erg bang om niemand te zijn zonder de ander: jaloezie, verlatingsangst, schreeuwtirades (scheldkanonnades), om vervolgens weer te vertellen hoe bijzonder de prooi is en dat de narcist om die reden – in zijn/ haar ogen – terecht jaloers is en logischerwijs verlatingsangst vertoont.
3.
Seksueel zijn narcisten erg op zichzelf gericht: intimiteit is vaak ruw en kortstondig. (Misschien nog niet i n de eerste fase.)
Tussen de lakens willen ze op alle fronten opgehemeld worden.
Dat is geheel in strijd met de manier waarop de prooi buiten de lakens wordt bejubeld in de beginfase.
Dit kan de prooi volledig in verwarring brengen. Tijdens de relatie houdt de narcist makkelijker de ogen open:op zoek naar wat anders/ beter kan.
Hoe meer prooien: hoe krachtiger de narcist zich zal voelen.
Prooien versterken het voel van diens eigenwaarde.
4.
Er is een opvallend gebrek aan spiegelneuronen, waardoor inlevingsvermogen (grotendeels) ontbreekt.
Zeker wanneer de prooi moeilijkheden in de eigen relatie bespreekbaar wil maken.
De narcist zal zich – hoe de prooi het ook brengt – steeds persoonlijk aangevallen reageren, en zo ook reageren.
Die reacties kunnen buitenproportioneel zijn.
5.
Waar de prooi in den beginne werd opgehemeld, geholpen in zijn/ haar evolutie, helt de narcist gaandeweg zijn weer naar zijn eigen ego.
Hij/ zij is de superieure in de relatie. Hij/ zij heeft het gemaakt. Wedijveren is één van de meer bekende gedragingen van de narcist:
hij weet dat hij/ zij met zijn/ haar gedrag glansrijk wint.
6.
Narcisten zijn meester in situaties naar eigen hand te zetten.
Bijvoorbeeld: wanneer iets stuk is gegaan, zit er een “logische” verklaring achter waarom de prooi dit heeft aangericht.
Zo kan het ook gaan in gesprekken: “Ik heb dit hélemaal nóóit beweerd, wat haal jij je in je hoofd?”
De prooi gaat vaak tig keer overdenken of hij/ zij dit dan toch verkeerd gehoord/ gezien moet hebben.
Of de condoomverpakking van de narcist is uit de broekzak gevallen.
De angst dat zijn/ haar gedrag wordt doorzien, wordt gecounterd met:
“Slet, wie is die ander? Wanneer? Je was niet naar je beste vriendin, hé.” Dit heet ook wel: gaslighting.
Ik praat hier bewust over ‘de prooi’ omdat een slachtoffer vaak geen keuze meer heeft om op te stappen.
Een narcist kan niet uit zijn rol ontsnappen: die is gedoemd om levenslang met zichzelf te blijven leven en keuzes te maken
die ook van hem geen ander mens maken.
Mensen met grote ambities, hebben zo ook de ambitie om deze persoon “beter” te maken.
Lieve groet
© Aloka Liefrink